काँग्रेसच्या हातातून 'कमलनाथ' निसटणार का?

काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते आणि माजी मुख्यमंत्री कमलनाथ यांनी शनिवारी मध्य प्रदेश पासून दिल्लीपर्यंत वादळ निर्माण केले. दिवसभर कमलनाथ यांच्याबाबत राजकीय चर्चा रंगल्या होत्या. माजी मुख्यमंत्री कमलनाथ आता ‘कमल’चे ‘नाथ’ होणार असल्याच्या बातम्या येत होत्या. म्हणजेच ते काँग्रेस सोडून भाजपमध्ये जाणार आहेत. वास्तविक, कमलनाथ अचानक दिल्ली दौऱ्यावर गेल्यानंतर शंकाकुशंकांचा हा फेरा सुरू झाला. कमलनाथही काँग्रेसच्या हातातून निसटत असल्याचे बोलले जात आहे.

दिल्लीत पोहोचल्यावर कमलनाथ यांनी असे उत्तर दिले की, प्रकरण आणखीनच गुंतागुंतीचे झाले. कमलनाथ यांनी आपण काँग्रेस सोडणार आहोत हे नाकारले नाही किंवा ते भाजपमध्ये जाणार असल्याचेही मान्य केले नाही. पत्रकारांनी कमलनाथ यांना याबाबत विचारले असता ते म्हणाले, तुम्ही लोक इतके उत्साहित का आहात? नाकारण्यासारखे काही नाही. असे काही घडले तर मी तुम्हांला नक्कीच कळवीन. मग झाले असे की, राजकीय वर्तुळातील वारे आणखी जोरात वाहू लागले की कमलनाथ लवकरच काँग्रेसचा ‘निरोप’ घेणार आहेत.

शनिवारी राज्यसभेची जागा न मिळाल्याने कमलनाथ नाराज असल्याच्या बातम्या आल्या. राज्यसभेची जागा मिळविण्यासाठी ते लॉबिंग करत आहेत. काँग्रेसच्या सूत्रांच्या हवाल्याने मिळालेल्या वृत्तानुसार, पक्षाने त्यांना राज्यसभेची जागा द्यावी यासाठी कमलनाथ जोरदार प्रयत्न करत आहेत. यासाठी प्रचंड लॉबिंग सुरू आहे. मात्र, काँग्रेस नेतृत्वाने कमलनाथ यांच्याशी संपर्क साधण्याचा प्रयत्न केलेला नाही. सूत्रांच्या माहितीनुसार काँग्रेस नेतृत्व कमलनाथ यांना रोखण्याचा प्रयत्नही करणार नाही, असेही बोलले जात आहे.

कमलनाथ सुद्धा ज्योतिरादित्य यांच्या मार्गाची पुनरावृत्ती करणार की काय, अशी जोरदार चर्चा राजकीय वर्तुळात सुरू आहे. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, शनिवारी दिल्लीला जाण्यापूर्वी कमलनाथ यांनी गुप्त बैठक बोलावली होती. ही बैठक कमलनाथ यांच्या शिकारपूर येथील निवासस्थानी बोलावण्यात आली होती. या बैठकीला काँग्रेसचे काही निवडक नेते उपस्थित होते. बैतूल, जबलपूर आणि बालाघाट येथील अनेक काँग्रेस नेते या बैठकीत सहभागी झाले होते. या नेत्यांशी चर्चा करून कमलनाथ दुसऱ्या दिवशी सकाळी दिल्लीला गेले.

अखेर, कमलनाथ काँग्रेस सोडत असल्याचे का बोलले जात आहे? कमलनाथ आणि त्यांच्या मुलाने छिंदवाडा येथे अनेक काँग्रेस नेत्यांची बैठक घेतली. यामध्ये काँग्रेसचे १० ते १२ नेते सहभागी झाले होते. कमलनाथ यांचे पुत्र आणि खासदार नकुल नाथ यांनी शनिवारी 'एक्स' या समाज माध्यमावरून काँग्रेसचे नाव हटवले. कमलनाथ अनेक दिवसांपासून काँग्रेसच्या कार्यक्रमातून गायब आहेत. राज्यसभेचे उमेदवार अशोक सिंह हे अर्ज भरत असतानाही त्यांची उपस्थिती नव्हती. काही दिवसांपूर्वी कमलनाथ यांनी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांची भेट घेण्याचा प्रयत्न केला होता. पंतप्रधानांना भेटण्यासाठी वेळही मागितली होती. कमलनाथ यांना पाठिंबा देणाऱ्या छिंदवाडा जिल्ह्यातील अनेक आमदारांनीही त्यांच्या 'एक्स' वरून काँग्रेसचे नाव काढले आहे.

सूत्रांच्या माहितीनुसार, शुक्रवारी रात्री कमलनाथ यांच्या सोबत बैठकीला रामू टेकम, सुनील जैस्वाल, गोविंद राय, दीपक सक्सेना आणि विश्वनाथ ओकटे उपस्थित होते. कमलनाथ यांच्यासोबत काँग्रेसचे १० ते १२ आमदार पक्ष बदलून भाजपमध्ये सामील होण्याची शक्यता आहे. छिंदवाडा जिल्हा हा कमलनाथ यांचा बालेकिल्ला मानला जातो. या भागातील सर्व आमदार कमलनाथ यांचे समर्थक असल्याचे सांगितले जाते. अशा परिस्थितीत छिंदवाडा जिल्ह्यातील सर्व आमदारही कमलनाथ यांच्यासोबत काँग्रेस सोडण्याची शक्यता आहे.  

कमलनाथ हे काँग्रेसच्या दिग्गज नेत्यांपैकी एक आहेत. कमलनाथ यांनी काँग्रेससोबत गेल्या ५६ वर्षांचा राजकीय प्रवास केला आहे. कमलनाथ यांनी १९८० मध्ये छिंदवाडा लोकसभा मतदारसंघातून पहिल्यांदा निवडणूक जिंकली होती. तेव्हापासून त्यांनी नऊ वेळा लोकसभा निवडणूक जिंकली आहे. मध्य प्रदेश काँग्रेसचे अध्यक्ष, विधानसभेतील विरोधी पक्षनेते अशा अनेक महत्त्वाच्या जबाबदाऱ्या त्यांनी सांभाळल्या आहेत. कमलनाथ यांना माजी पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांचे तिसरा पुत्र म्हणूनही ओळखले जाते.

सुमारे चार वर्षांपूर्वी ज्योतिरादित्य सिंधिया यांनीही काँग्रेसला असाच धक्का दिला होता. ज्योतिरादित्य सिंधिया यांनी त्यांच्या २२ समर्थक आमदारांसह काँग्रेसचा निरोप घेतला होता. त्यानंतर अनेक काँग्रेस नेत्यांनी पक्ष सोडला आहे. या शृंखलेमध्ये अल्पेश ठाकोर, सुष्मिता देव, आरपीएन सिंग, अश्विनी कुमार, सुनील जाखर, हार्दिक पटेल, कपिल सिब्बल, गुलाम नबी आझाद, अनिल अँटनी, मिलिंद देवरा, अशोक चव्हाण आणि ताजे प्रकरण म्हणजे माजी आमदार विभाकर शास्त्री यांचे नातू. पंतप्रधान लाल बहादूर शास्त्री ज्यांनी काँग्रेस सोडली. जवळपास सर्वच नेत्यांनी पक्षनेतृत्वाच्या दुर्लक्षाचा कुठे ना कुठे उल्लेख केला आहे.

©गुरुदत्त दिनकर वाकदेकर, मुंबई

दिनांक १७/०२/२०२४ वेळ २२००