कविता – सुदाम्याचे पोहे

आज मुंबई पुणे प्रवासादरम्यान पुण्यातील प्रसिद्ध "सुदाम्याचे पोहे" ह्या दुकानाचा फलक दृष्टीस पडला. त्यावरून सुचलेली कविता सादर करत आहे.

कविता – सुदाम्याचे पोहे 

द्वारकेच्या प्रासादात

सुवर्णपायऱ्या उजळून निघाल्या होत्या,

माणिक–मोत्यांच्या तेजात

समृद्धी स्वतःचाच आरसा पाहत होती.

आणि त्या वैभवाच्या उंबरठ्यावर

उभा होता एक गरीब ब्राह्मण—

हातात गाठोडं,

डोळ्यांत संकोच,

आणि हृदयात

मैत्रीचा अनमोल ठेवा जपून.

त्या गाठोड्यात

ना सुवर्ण होतं,

ना भेटवस्तूंचा थाट;

होते फक्त

घरच्या चुलीवरचे

साधे पोहे—

गरीबीची नव्हे,

प्रेमाची शिदोरी.

कृष्णाने

त्या पोह्यांत

दाणे मोजले नाहीत;

त्याच्या तळहातावर

बालपणीची आठवण

पोह्यांच्या रूपात

अलगद विसावली होती.

देवाने

सुदाम्याच्या हातातून

पोहे नव्हे,

निस्वार्थ प्रेम स्वीकारलं—

कारण देवाला

धन नाही,

निर्मळ मन लागतं.

सुदामा काही मागत नव्हता;

खरी मैत्री

हिशेब करत नाही.

तो शब्द गिळून गेला

आवंढ्यासोबत,

पण तरीही कृष्णाने

त्याच्या मौनातली गरज

ओळखली.

परतताना

सुदाम्याची झोपडी

राजवाड्यात बदलली;

पण खरी समृद्धी

भिंतींत नव्हती—

ती होती

डोळ्यांतल्या विश्वासात,

हृदयातल्या कृतज्ञतेत.

सुदाम्याचे पोहे

आपल्याला शिकवतात—

मोठेपण

संपत्तीने येत नाही,

ते येतं

नात्यांच्या निर्मळतेतून.

आजच्या स्वार्थी जगात,

जिथे नाती

फायद्याच्या तराजूत तोलली जातात,

तिथे सुदाम्याचे पोहे

एक शाश्वत धडा देतात—

प्रेम दिलं

तर ते कधीच रिकामं राहत नाही.

म्हणूनच,

जर आयुष्यात

देण्यासाठी

फक्त “पोहे”च असतील,

तरीही द्या—

कारण

निस्वार्थतेचा एक कण

देवत्वाला स्पर्श करतो.

संपत्तीपेक्षा

संवेदनशील मन मोठं असतं;

आणि निस्वार्थ भक्ती

माणसाला देवाजवळ नेणारी

सर्वात निर्मळ वाट असते—

हीच सुदाम्याच्या पोह्यांची

खरी, शाश्वत शिकवण.

©गुरुदत्त दिनकर वाकदेकर, मुंबई 

दिनांक : २५/१२/२०२५ वेळ : २१:०६