*माझी लेखणी साहित्य मंच, आयोजित..*
📝📝📝📝📝📝📝📝📝📝📝
*नवरात्रोत्सव माझी लेखणीचा...*
🕉️🕉️🕉️🕉️🕉️🕉️🕉️🕉️🕉️🕉️🕉️
*दिवस- पाचवा....*
📝📝📝📝📝📝📝📝📝📝📝
*उपक्रम दि. २६ सप्टेंबर २०२५*
📝📝📝📝📝📝📝📝📝📝📝
*विषय - लाडकी बहीण योजना शाप की वरदान....*
( लेख लेखन - 500 शब्दात )
📝📝📝📝📝📝📝📝📝📝📝📝📝
*वेळ- सकाळी ७ ते रात्री ११:३० वाजेपर्यंत...*
📝📝📝📝📝📝📝📝📝📝📝📝
*लाडकी बहीण योजना – शाप की वरदान…*
महाराष्ट्र शासनाची “लाडकी बहीण योजना” ही स्त्रीशक्तीला सन्मान देणारी योजना म्हणून समाजात चर्चेत आली आहे. गरिबी, अशिक्षितपणा, आर्थिक असुरक्षितता यामध्ये आयुष्य घालवणाऱ्या बहिणींना या योजनेतून दिला जाणारा मासिक आर्थिक आधार हा नक्कीच आशेचा किरण ठरू शकतो. आजही ग्रामीण भागातील लाखो बहिणी हातात पैसे नसल्यामुळे मुलांच्या शिक्षणावर, स्वतःच्या आरोग्यावर तडजोड करतात. अशा वेळी या योजनेतून मिळणारी मदत त्यांना थोडासा दिलासा देईल. त्यांच्या हातात स्वतःचे पैसे असणे म्हणजे आत्मसन्मानाचे बळ. “अर्थ आहे तरच अर्थ आहे” या वाक्याचा खरा प्रत्यय त्यांना येईल.
ही रक्कम योग्य वापरली गेल्यास घरगुती निर्णयात महिलांचा सहभाग वाढेल, मुलांच्या शिक्षणासाठी, पोषणासाठी ती उपयुक्त ठरेल. वरदान म्हणून ही योजना समाज बदलण्याची ताकद बाळगते. उदाहरणार्थ, जालना जिल्ह्यातील एका शेतकरी कुटुंबातील गृहिणीने या पैशातून घरगुती मसाले बनवून विक्री सुरू केली आणि हळूहळू कुटुंबाला हातभार लावला. काही ठिकाणी महिलांनी या मदतीतून शिवणकाम, हस्तकला वा लहान दुकाने सुरू करण्याचा मार्ग शोधला. हेच या योजनेचे खरे उद्दिष्ट आहे. मात्र फक्त पैसा देऊन स्त्री सबलीकरण होणार का, हा प्रश्न महत्त्वाचा ठरतो.
कारण हातात सहज मिळणाऱ्या मदतीमुळे काम करण्याची प्रेरणा कमी झाली, तर तीच मदत आर्थिक गुलामीचा शाप बनू शकते. अनेकदा अशा रकमांचा गैरवापर होतो किंवा ती कुटुंबातील पुरुषांच्या हाती जाते. खरी लाभार्थी स्त्री असूनही तिला त्याचा उपयोग होत नाही. खरे तर स्त्रीचे बळ बाहेरून दिलेल्या पैशात नसून शिक्षण, कौशल्य आणि रोजगार यात आहे. यासोबतच या योजनेचा आर्थिक भारही विचारात घ्यावा लागतो. कोट्यवधी रुपयांचा निधी केवळ थेट अनुदानावर खर्च करण्यापेक्षा पायाभूत सुविधा, प्रशिक्षण केंद्रे आणि शैक्षणिक शिष्यवृत्तीसाठी वापरला गेला, तर तो दीर्घकालीन विकासाचा पाया घालेल.
अनेक तज्ज्ञांचे मत आहे की महिलांना फक्त आर्थिक मदत देण्याऐवजी त्यांना तांत्रिक शिक्षण, डिजिटल साक्षरता, आणि बाजारपेठेशी थेट जोडणारे मंच उपलब्ध झाले पाहिजेत. अशा संधी मिळाल्यास स्त्री केवळ कुटुंबापुरती मर्यादित न राहता उद्योजिका, निर्णयकर्ती आणि समाजपरिवर्तनाची वाहक बनू शकते. पैसा हा त्या प्रवासाचा पहिला टप्पा असू शकतो, पण शेवट नाही. “उगीच दिलेला आधार, कधी कधी माणसाचे पाय कापतो” ही जाणीव ठेवून या योजनेला भविष्य गुंतवणूक म्हणूनच आकार दिला पाहिजे.
आजची बहीण ही केवळ दयेची याचक नाही, तर कुटुंब आणि समाज घडवणारी शक्तिरूप आहे. तिच्या हाताला शिक्षणाची शिदोरी, व्यवसायाची संधी आणि निर्णय घेण्याची ताकद मिळाल्यास ती स्वतःच नव्हे, तर संपूर्ण समाजाचा उद्धार करू शकते. लाडकी बहीण योजना जर खऱ्या अर्थाने स्त्रीला स्वावलंबी बनवण्याच्या मार्गावर राबवली गेली, तर ती फक्त आर्थिक मदत न राहता सशक्तीकरणाचे वरदान ठरेल. अन्यथा, हा अवसर चुकीच्या हातात गेल्यास, तो शापासारखा ओझे ठरू शकतो. प्रत्येक पायरीवर पारदर्शकता, प्रशिक्षण आणि मार्गदर्शन यांचा समावेश करूनच योजना समाजाला दीर्घकालीन लाभ देईल. या योजनेतून उगवलेली प्रत्येक बहीण आपले भविष्य घडवण्यास सक्षम होईल आणि तिचा प्रकाश संपूर्ण समाजावर पसरेल.
©गुरुदत्त दिनकर वाकदेकर, मुंबई
दिनांक : २६/०९/२०२५ वेळ : ०९:००
Post a Comment