कविता – ब्लॅक अँड व्हाईट

कविता – ब्लॅक अँड व्हाईट

ब्लॅक अँड व्हाईट…

दोन रंग—काळा आणि पांढरा.

पण जीवनाची कथा

कधीच इतकी सरळ नसते.

रंगाच्या या दोन छटांमध्ये

असंख्य सावल्या, धुसर रेषा,

गुंतलेली नाती, विखुरलेले श्वास,

आणि पुसट होत चाललेल्या

शब्दांच्या खोल खुणा.

नाटकातलं प्रत्येक पात्र

कधी अंतर्मनावर काळी मेख घेऊन उभं,

तर कधी शुभ्र स्वप्नांच्या उजेडात

क्षणभर तरी चिंब भिजलेलं—

असं दोन टोकांवर डोलत राहतं.

काळा—

अंधाराचा नाही,

तर दाबून ठेवलेल्या वेदनेचा.

जुने आरोप, संशय,

न सांगितलेल्या कटुत्वाचा,

श्वासात तडफडत राहिलेल्या

आक्रोशाचा.

पांढरा—

शांततेचा नाही,

तर आतून मागे वळून पाहणाऱ्या सत्याचा.

न उच्चारलेल्या कबुलीचा,

माफ करण्याच्या काठावर थबकलेल्या उजेडाचा.

ब्लॅक अँड व्हाईट

म्हणजे फक्त रंग नव्हेत—

ते आहेत 

आपल्या अस्तित्वाच्या दोन टोकांचे

अदृश्य काठ.

एखाद्या दृश्यात

पात्रांचं मन काळसर होतं—

वेदनेच्या दाट धुराने भरून.

तर पुढच्याच क्षणी

एक शांत सुस्कारा

शुभ्र प्रकाशासारखा मंचभर पसरतो—

सर्वस्व हलकं करणारा.

आपल्या आयुष्यालाही

असाच ब्लॅक अँड व्हाईटचा पडदा असतो—

एक क्षण गोजिरा पांढरा,

दुसरा क्षण घट्ट काळा.

कधी आईच्या डोळ्यांत

शुभ्र आश्वासन दाटतं,

तर वडिलांच्या कपाळावर

काळा कळसासारखा ताण विसावतो.

लेकरांच्या ओठांवरचं

हास्य पांढरं शुभ्र,

पण मनातलं न बोललेलं भय

काळी सळसळणारी सावली.

कधी प्रियकरांच्या डोळ्यात

पांढऱ्या स्वप्नांची चमक,

तर नात्यांच्या मागे

काळ्या सावल्यांची चाहूल.

ब्लॅक अँड व्हाईट…

हा विरोधाभास नाही—

हीच तर जीवनकथा आहे.

काळ्या अंधारातूनच

उजेडाचे अर्थ समजतात,

पांढऱ्या शांततेतूनच

आतल्या संघर्षांचे प्रतिध्वनी ऐकू येतात.

नाटकाच्या शेवटच्या प्रसंगात

जेव्हा हे दोन रंग

एकमेकांच्या डोळ्यांत डोकावतात,

तेव्हा कळतं—

वेगळेपण फक्त छटांचं असतं,

हृदयाचा ठोका मात्र दोन्हींसाठी सारखाच असतो.

काळयाशिवाय पांढरा अपूर्ण,

पांढऱ्याशिवाय काळा अपुरा.

दोघांनी मिळूनच

आपलं जगणं संपूर्ण होतं.

म्हणूनच—

आपल्या आयुष्यातल्या 

ब्लॅक अँड व्हाईटला

कधी घाबरायचं नसतं,

कधी लपवायचं नसतं—

ते स्वीकारायचं असतं.

कारण याच दोन छटांच्या संगतीत

मनाची कथा जन्म घेते,

आणि जीवन

पूर्णत्वाकडे शांतपणे वाहत राहतं.

जीवनाची पूर्णता

एकाच रंगाचा विजय नव्हे—

दोन टोकांमधून उभी राहिलेली

एक नवी सावली,

एक नवा प्रकाश.

©गुरुदत्त दिनकर वाकदेकर, मुंबई 

दिनांक : २२/११/२०२५ वेळ : २२:३२