कविता – सातबारा कोरा

कविता – सातबारा कोरा

मातीतल्या कणाकणाशी

जोडलेला माझा श्वास,

पण कागदावरच्या एका कोऱ्या पानात

माझं अस्तित्व हरवलेलं...

तो कोरा सातबारा—

जणू आईच्या कुशीतल्या रिकाम्या ओंजळीप्रमाणे,

जमिनीचा हक्क असूनही

नसलेलं नाव—

हीच माझ्या पिढ्यान्‌पिढ्यांची शोककथा...

माती मला ओळखते,

पावसाचा थेंब माझं नाव सांगतो,

वाऱ्याची झुळूक माझ्या घामाचा सुगंध उचलते,

पण सरकारी दालनात

माझं अस्तित्व शून्याच्या सावलीत अडकलेलं.

सातबारा कोरा—

तो फक्त एक कागद नाही,

तो आहे शेतकऱ्याच्या कष्टांचा पुरावा,

त्याच्या डोळ्यातल्या उज्ज्वल भविष्यासाठी

लावलेल्या स्वप्नांचा शिलालेख.

पण जेव्हा तो कोरा राहतो,

तेव्हा लेकरांच्या तोंडचं पाणी सुकतं,

मायबाप सरकारच्या दाराशी

अन् प्रत्येक आश्वासन वाळवंटासारखं कोरडं भासतं.

हक्काचा कागद नसला की

घराचा पाया हलतो,

कर्जाचा दरवाजा बंद होतो,

आणि माणसाचं स्वत्व

परक्या सावल्यांत हरवतं...

सातबाराच्या या कोऱ्या पानांखाली

किती स्वप्नं गाडली गेलीत,

किती आशा राख झाल्यात...

अरे!

किती काळ हे असंच चालणार?

तू फक्त जमिनीचा दाखला नसून

शेतकऱ्याच्या आत्म्याचा आरसा आहेस.

तू कोरा न राहो—

शेतकऱ्याचा अधिकार कोरा न राहो!

प्रत्येक झोळी भरभरून ओसंडू देत,

आणि प्रत्येक माणसाला

आपल्या मातीतलं नाव

अभिमानाने वाचू देत! 

कारण सातबारा हक्काचा—

शेतकऱ्याचा श्वासाचा!

©गुरुदत्त दिनकर वाकदेकर, मुंबई 

दिनांक : १९/०८/२०२५ वेळ : २१:४२