कविता - रामदास फुटाणे : व्यंग बाण
व्यंगाची शाई घेऊन
जणू काळजावर लिहायला निघाले होते,
त्यांच्या लेखणीतून उसळली
तिरकस हसण्याची क्रांती!
हातात लेखणी नव्हे
तर टोकदार आरसा होता,
समाजाचं अधःपतन
त्यात चपखल दाखवत होते!
व्यंग त्यांच्या कवितेत नव्हे,
ते तर जगण्यातच होतं –
त्यांनी त्याला शब्दात बांधलं,
कधी कडवट, कधी गोड, पण नेहमी बोचरं!
शब्द हे त्यांच्यासाठी
फक्त अभिव्यक्तीचं साधन नव्हतं,
ते होते शस्त्र…
अशा व्यवस्थेवर चालवलेलं,
जी पोटभर्यांची मखलाशी करताना
जनतेच्या भुकेकडे दुर्लक्ष करत होती!
गावरान भाषेचं ते खरे सेनापती
त्यांच्या उच्चारांनी
मातीचं सौंदर्य जपलं!
ते बोलले त्या
तुरुंगातल्या भिंतीही थरारल्या
आणि श्रोत्यांच्या मनात
गंभीर हास्याचा स्फोट झाला.
त्यांची कविता –
नसते कुण्या पुरस्कारांची भुकेली,
ती असते जनतेच्या मनावरचा अधिकार!
ते साहित्य संमेलनाच्या भिंतींवर
निराळा रंग चढवून गेले,
विरोधकांच्या सडेतोड प्रश्नांना
हसवून भेदण्याची कला शिकवून गेले!
त्यांचं लेखन –
शब्दांचं व्रण नसून
ते आहे शब्दातून उठलेलं जखमेचं सौंदर्य,
जीवघेण्या वास्तवावरचा हसरा फास!
आज त्यांची कविता
उरात जिवंत आहे –
प्रश्न विचारते, टोचते, हलवते,
आणि तरीही हसवत राहते...
कारण,
रामदास फुटाणे म्हणजे
हास्याचं कडवट रूप –
आणि वास्तवाचं खरे प्रतिबिंब!
आज शोधतोय पुन्हा काळ
फुटाणेंच्या व्यंगांच्या बाणांची धार!
©गुरुदत्त दिनकर वाकदेकर, मुंबई
दिनांक : १४/०४/२०२५ वेळ : २२:४५
Post a Comment