हिंदी सिनेमाला मिळाला अल्फा अँग्री यंग मॅन ‘अ‍ॅनिमल’

सुवर्णक्षण 

३.१२.२०२३

‘अ‍ॅनिमल’ चित्रपट पाहण्याआधी सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे हा चित्रपट फक्त प्रौढांसाठी आहे. कमकुवत हृदयाच्या लोकांनी हा चित्रपट अजिबात पाहू नये. चित्रपटाला प्रौढ प्रमाणपत्र या कथेच्या स्वरूपामुळे आहे, कारण ह्यात भीषण, हिंसक, साहस आणि भयानक घटनांचा समावेश आहे. चित्रपटाचा गाभा करूण रस आहे आणि कथा लिहिताना विविध ठिकाणी विनोद, श्रृंगार, आश्चर्य आणि भक्ती रसाची देखील पखरण केलेली आहे. चित्रपट पाहण्याची अनेक कारणे आहेत, पण दोन खास कारणांमुळे हा चित्रपट पाहण्यासारखा झाला आहे. पहिले म्हणजे रणबीर कपूरच्या आजवरच्या सर्वोत्तम अभिनयामुळे आणि दुसरे म्हणजे त्याची कथा. ती इतकी घट्ट बांधलेली आहे की, शेवटच्या दृश्यापर्यंत ती उत्सुकता टिकवून ठेवते. कौटुंबिक मनोरंजनाचा चित्रपट नसल्यामुळे त्याचे प्रेक्षक कमी असतील, पण त्याचवेळी सत्य हे आहे की, मोठ्या पडद्यावर केवळ पूर्णपणे प्रौढांसाठी बनवलेला  मनोरंजक चित्रपट लोक पाहायला नक्की गर्दी करतील. ‘अ‍ॅनिमल’ हा चित्रपट प्रेक्षकांची इच्छा पूर्ण करतो ज्याने ओटीटीवर प्रौढ मालिका पाहताना लोकांना खूप कंटाळा आला आहे. जेव्हा चित्रपट संपतो, तेव्हा आपल्या जागेवरून उठू नका कारण शेवटच्या श्रेयनामावलीनंतर येणारं दृश्य प्रेक्षकांसाठी आश्चर्यकारक आहे.

'अ‍ॅनिमल' हा चित्रपट 'कभी खुशी कभी गम' या चित्रपटासारखा नाही, असे खुद्द रणबीर कपूरने म्हटले आहे. हा चित्रपट त्यापेक्षा खूप पुढे बोलतो. रणविजय या मुलाच्या आंतरिक गडबडीची ही कहाणी आहे, जो वडिल कामात खूप व्यग्र असल्यामुळे निराश होत राहतो. कथा २०५६ मध्ये सुरू होते, जेव्हा एका मोठ्या व्यावसायिक साम्राज्याचा एक वृद्ध मालक त्याच्या मित्रांना एका माकडाची आणि एका राजकुमारीची कथा सांगत असतो. एक भाऊ आपल्या मोठ्या बहीणला आपल्या वडिलांना सतत काहीतरी सांगण्याचा प्रयत्न करताना पाहातो.  कारण?  कॉलेजमध्ये तिची काही जणांनी छेड काढलेली आहे. बहिणीची छेड काढणाऱ्यांना तो धडा शिकवतो. स्टेनगन घेऊन कॉलेजमध्ये प्रवेश करतो. हे सर्व पाहून वडील आपल्या मुलाला गुन्हेगार म्हणतात आणि त्याला बोर्डिंग स्कूलमध्ये पाठवतात. कथा पुढे जाते. यावेळी त्या नववीत शिकणार्‍या मुलाच्या वर्गातील मैत्रिणीचा साखरपुडा होत आहे. तो प्रश्न करतो. तर वडिल आपल्या मुलाला घराबाहेर काढतात. त्याची बहिणही भावासोबत घराबाहेर पडते आणि दोघेही अमेरिकेला जातात. वडिलांवर जीवघेणा हल्ला झाल्यावर मुलगा परत येतो. मुलगा घोषित करतो, 'ज्याने माझ्या वडिलांवर बलबीर सिंग यांच्यावर गोळ्या झाडल्या त्याचा गळा मी स्वत:च्या हाताने कापून टाकीन.' असं वाटतं की लंका उध्वस्त करणारा हा घराचा भेदक आहे, पण कथेत खरा ट्विस्ट तेव्हा येतो जेव्हा हे वैर पारंपारिक असल्याचे समजते.

रणबीर कपूरचा 'संजू' हा त्याच्या करिअरमधील आतापर्यंतचा सर्वोत्कृष्ट चित्रपट मानला जातो. त्या चित्रपटात रणबीर कपूर इतका संजय दत्त सारखा दिसत होता की आता खुद्द संजय दत्त संजय दत्तसारखा दिसत नाही. या संजय दत्तची झलक 'अॅनिमल' चित्रपटातही पाहायला मिळते. येथे रणविजय आपल्या कुटुंबाचे रक्षण करण्यासाठी शस्त्र हाती घेतो. वडिल म्हणतात, 'मी तुझ्या डोक्यावरचा हात काढला तर तू तुरुंगात जाशील.' पिता-पुत्रातील या कटुतेचा संपूर्ण कथेवर परिणाम होतो आणि परत अमेरिकेला जाण्याची तयारी केलेला मुलगा वडिलांना त्याच्या बालपणीच्या वाढदिवसाची आठवण करून देतो. त्या दिवशी मुलगा मायकल जॅक्सनचा कार्यक्रम सोडून त्याच्या वडिलांची वाट पाहात असतो, तेव्हा चित्रपटाचे संपूर्ण सार बाहेर येते. रणबीर कपूरने किशोरवयीन रणविजयपासून क्रूर आणि क्रूरपणाची परिसीमा गाठलेल्या विजयची व्यक्तिरेखा उत्कृष्टपणे साकारली आहे. 'केजीएफ-२' मधील यशच्या भूमिकेत हिंदी चित्रपटसृष्टीतील हरवलेल्या अँग्री यंग मॅनला शोधण्याची वेळ आता संपली आहे. हिंदी चित्रपटसृष्टीला ‘अ‍ॅनिमल’ चित्रपटातून नवा अल्फा अँग्री यंग मॅन मिळाला आहे. चित्रपटातील प्रत्येक दृश्यात रणबीर कपूरचा अभिनय अप्रतिम आहे आणि, रणविजयच्या बालपणीच्या प्रेयसीसोबतच्या दृश्यांमध्ये, रणबीर कपूरने खऱ्या प्रेमाचा अनुभव घेतलेल्या प्रत्येक हृदयाला स्पर्श केला आहे.

दिग्दर्शक म्हणून संदीप रेड्डी वंगा यांचा हा तिसरा आणि हिंदीतील त्यांचा दुसरा चित्रपट आहे. अवघ्या तीन चित्रपटांतून वेगळ्या धाटणीचा सिनेमा निर्माण करणाऱ्या संदीपला या चित्रपटातील अति हिंसाचारामुळे टीकेला सामोरे जावे लागणार आहे. पण, हा चित्रपट फक्त प्रौढांसाठी बनवला आहे, हे लक्षात ठेवायला हवं. रक्त हा पहिला स्पर्श आहे जो मनुष्य जन्माला आल्यावर त्याला जाणवतो. हिंसाचारातून सांडणारे रक्त साधारण परिस्थितीत अस्वस्थ करते. पण, वीरता दाखवण्यासाठी रक्त सांडणे हा पुरुषत्वाचा पराक्रम मानला जातो आणि म्हणूनच चित्रपटप्रेमींना अशा पात्रांची ओढ असते. सिनेमा ही नवरसाची कला आहे आणि त्यात वीर, उग्र, भीषण आणि भयानक घटक कलात्मक पद्धतीने पडद्यावर यायला हवेत. संदीपने संपूर्ण चित्रपटात अभिनयाच्या या कलांचा सहज वापर केला आहे. तृप्ती डिमरीने साकारलेल्या झोयाच्या आगमनाने मधेच एकदा कथा संथ होते, पण झोयाचे वास्तव समोर येताच चित्रपट पुन्हा रुळावर येतो. कथा, पटकथा आणि दिग्दर्शनासोबतच संदीपने चित्रपटाच्या संपादनाची जबाबदारीही उचलली आहे आणि या चौथ्या विभागातील त्यांचे कौशल्य हे तीन तासांपेक्षा जास्त लांबीचा हा चित्रपट पाहाणे मनोरंजक करते.

हिंसाचारासोबत 'अ‍ॅनिमल' चित्रपटात काही सामाजिक संदेशही आहेत. हा चित्रपट पती-पत्नीच्या नात्यातील नाजूक धाग्याचा समतोल साधत असताना, हिस्सा मागण्यावर आधारित असलेल्या महाभारताचा शेवट सुखद नाही हेही दाखवतो. धर्माच्या नावाखाली एकापेक्षा जास्त बायका ठेवणाऱ्यांवरही यात टोमणा मारला जातो, अशा नात्यात येणाऱ्या बहुतांश महिलांचा हेतू काय असतो? आणि, पैसे मिळताच मानवी नातेसंबंध कसे विसरले जातात. गावात असलेल्या कुटुंबीयांची काळजी न घेणार्‍यांनाही आणि शहरातील लोक जेव्हा आपल्या अस्तनीतले साप बनतात आणि जेंव्हा ज्यांनी आपले उदरभरण केले त्यांना चावायलाही मागेपुढे पाहात नाहीत त्यांच्यावरही या चित्रपटात इशारा आहे. रक्ताची नाती जपा हे सांगण्यासही हा चित्रपट विसरत नाही. पंजाबची पार्श्वभूमी या चित्रपटाला लाभली आहे आणि चित्रपटाची कथा, दिग्दर्शन आणि कलाकारांचा सकस अभिनय त्यात अधिक भर घालतो.

अभिनयाच्या बाबतीत ‘अ‍ॅनिमल’ हा चित्रपट केवळ रणबीर कपूरचाच चित्रपट म्हटला जात असला, तरी या चित्रपटाची मुख्य अभिनेत्री रश्मिका मंदान्ना प्रेक्षकांना चित्रपटाशी जोडण्याचे काम करते. आपल्या कुटुंबाविरुद्ध बंड करून एका विक्षिप्त मुलाशी लग्न करून दोन मुलांच्या आईपर्यंतचा प्रवास रश्मिकाने खरोखरच प्रभावी अभिनयाने सादर केला आहे. रश्मिकाची व्यक्तिरेखा दक्षिण भारतीय म्हणून ठेवण्यात आली आहे, त्यामुळे हिंदी बोलता बोलता इंग्रजीचे सहजतेने होणारे मिश्रण तिचे पात्र मजबूत करते. करवा चौथच्या दिवशी, जेव्हा पती आपल्या पत्नीला कबुली देतो की, त्याने परस्त्रीशी शारीरिक संबंध ठेवले आहेत, त्यापुढील दृश्यात रश्मिकाने आपली उत्कृष्ट अभिनय प्रतिभा दाखवली आहे. जेव्हा पती कोमातून घरी परततो आणि त्याचे सर्व अवयव शिथिल झालेले असतात, तेव्हा तो घरात काम करणाऱ्या मोलकरणीसमोरच पत्नीशी जवळीक साधण्याचा प्रयत्न करतो आणि या दृश्यात रश्मिका आपले कपडे काढून रणबीरकडे येते. ते दृश्य तयार केल्याबद्दल चित्रपटाच्या दिग्दर्शकाची जितकी प्रशंसा करावी तितक्याच प्रशंसेची हक्कदार सहज अभिनय केल्याबद्दल रश्मिकाही ठरली आहे.

बाकी कलाकारांपैकी अनिल कपूरने रणबीर कपूरच्या वडिलांची भूमिका साकारली आहे, जो एक शिस्तप्रिय व्यापारी आहे. खरंतर या कथेत बलबीर सिंग या व्यक्तिरेखेमुळेच रणविजय हा अल्फा अँग्री यंग मॅन विजय बनतो. शक्ती कपूरची चित्रपटातील फ्रेममध्ये केवळ उपस्थिती ही दृश्याची ताकद बनते. त्याचे हावभाव कथेला मसाला देतात. सुरेश ओबेरॉय आणि प्रेम चोप्रा यांनीही आपापल्या भूमिका चोख बजावल्या आहेत. चित्रपटात उपेंद्र लिमये यांची विशेष भूमिका असून त्यांचे मराठी संवाद आणि मराठी उच्चार चित्रपटाला बळ देतात. रणविजयच्या आईच्या भूमिकेत चारू शंकर, बलबीरच्या जावयाच्या भूमिकेत सिद्धार्थ कर्णिक, आबिद हकच्या भूमिकेत सौरभ सचदेवा आणि रणविजयच्या बहिणींच्या भूमिकेत अंशुल चौहान आणि सलोनी बत्रा यांनीही उल्लेखनीय कामगिरी केली आहे. पण, बॉबी देओलने या चित्रपटात अभिनयाचा खरा खेळ खेळला आहे. त्याचे पात्र चित्रपट संपण्याच्या अगदी आधी येते आणि संपूर्ण कथेला एका वेगळ्या उंचीवर नेते. 

या चित्रपटाची तांत्रिकदृष्ट्या नव्या युगातील भारतीय चित्रपटसृष्टीतील सर्वोत्कृष्ट चित्रपटांमध्ये गणना केली जाईल. अमित रॉय यांनी दिग्दर्शक संदीप रेड्डी वंगा यांच्या नजरेतून हा चित्रपट दाखवला आहे. 'अ‍ॅनिमल' चित्रपटाची सुरुवात कृष्णधवल दृश्याने होते आणि एका कृष्णधवल दृश्याने संपते, पण त्यादरम्यानच्या तीन तासांहून अधिक कालावधीच्या प्रत्येक दृश्यात अमित रॉयने संदीपने ज्याची कल्पना केली असेल ते सर्व रंग भरले आहेत. दिग्दर्शक चांगला असेल तर तो त्याच्या कथेत संगीतही खूप काळजीने भरतो आणि आता हिंदी चित्रपटसृष्टीत फार कमी संगीत दिग्दर्शक आणि गीतकार आहेत जे एकट्याने संदीपसारख्या दिग्दर्शकाच्या संपूर्ण विचाराचा सिनेमात अनुवाद करू शकतात. त्यामुळे भूपिंदर बब्बल यांच्यासह सात गीतकार आणि अंदाजे तेवढेच संगीतकार आहेत. ‘अर्जन व्हॅली’ आणि ‘पापा मेरी जान’ या चित्रपटातील ही दोन गाणी याआधीच हिट झाली आहेत आणि भविष्यातही गाजत राहतील. चित्रपटाचे पार्श्वसंगीत हर्षवर्धन रामेश्वर यांनी दिले आहे, ज्यांनी राज शेखरच्या 'पापा मेरी जान' गीताला संगीतबद्ध केले आहे आणि ज्यांच्या 'अर्जुन रेड्डी' आणि 'कबीर सिंग' मधील त्यांच्या कामाची दखल घेतली आहे, ते या चित्रपटालाही समयोचित पार्श्वसंगीत देऊन कथेचा श्वास बनले आहेत. चित्रपटाच्या क्लायमॅक्सनंतर, श्रेयनामावलीनंतरचे दृश्य चुकवू नका कारण इथे चित्रपटाचा सिक्वेल 'अ‍ॅनिमल पार्क' पाहाण्याचे आमंत्रण आहे.

अ‍ॅनिमल

कलाकार : रणबीर कपूर, रश्मिका मंदान्ना, बॉबी देओल, तृप्ती डिमरी, सुरेश ओबेरॉय, शक्ती कपूर आणि अनिल कपूर

लेखक : संदीप रेड्डी वंगा, प्रणॉय रेड्डी वंगा आणि सौरभ गुप्ता

दिग्दर्शक : संदीप रेड्डी वंगा

निर्माता : भूषण कुमार, मुराद खेतानी, कृष्ण कुमार आणि प्रणय रेड्डी वंगा

- गुरुदत्त दिनकर वाकदेकर,

मुंबई, महाराष्ट्र 

दिनांक : ०१/१२/२०२३ वेळ : १७४८