कविता – ज्याचं त्याचं अवकाश

कविता – ज्याचं त्याचं अवकाश

आभाळ एकच —

पण प्रत्येक पक्ष्याला

त्याचा स्वतंत्र उड्डाणपट्टा असतो;

प्रत्येक पंखाला स्वतःचा ताल,

आणि म्हणूनच त्याच्या प्रत्येक झेपेला

स्वतःचं आकाश गवसतं!

फुलं एकाच बागेत उमलतात,

पण सुवास — निराळा प्रत्येकाचा;

गंधही सांगतो —

“तू तू आहेस, मी मी आहे!”

एकाच सूर्यकिरणात न्हालेलं जग,

पण तेज प्रत्येक थेंबाचं वेगळं,

त्याच्या अस्तित्वात दडलेलं स्वतःचं सौंदर्य!

सागर विशाल,

पण प्रत्येक लाटेला असते तिची लय —

तिचं धावणं, तिचं परतणं,

जणू सांगतं —

“स्वातंत्र्य म्हणजे मी,

आणि माझं मर्यादेचं भान!”

मग माणूसच का नाही समजत?

इतरांच्या वाटेवर चालून

स्वतःचा ठसा उमटत नाही —

तेवढं तरी ओळखायला हवं!

प्रत्येक मनाची दिशा वेगळी,

स्वप्नांची भाषा निराळी;

कुणाचं आकाश शांत,

कुणाचं वादळमय —

पण दोघेही प्रवासी

त्या अनंत निळाईचे!

‘ज्याचं त्याचं अवकाश’ —

हीच सृष्टीची शिस्त,

जिथे तुलना नाही,

स्पर्धा नाही;

फक्त स्वीकार आहे —

आणि निर्मितीचा आनंद!

कधी थांबून पाह स्वतःकडे —

तुझा श्वासही एक सूर आहे,

तुझं अस्तित्व — एक पूर्ण गीत;

ज्याची लय इतरांनी नाही,

तर तूच घडवायची आहे!

तू तुझ्या आकाशाचा अधिपती,

इतरांच्या आकाशाला मान दे —

कारण, जिथे सर्वांचं आकाश

एकमेकांत मिसळतं,

तिथेच सुरू होतं विश्व —

खरं, विशाल, सुंदर —

‘ज्याचं त्याचं अवकाश!’

©गुरुदत्त दिनकर वाकदेकर, मुंबई

दिनांक : ०४/११/२०२५ वेळ : १४:४०