कविता – “जय” का म्हणायचं?

कविता – “जय” का म्हणायचं?

“छत्रपती शिवाजी महाराज की जय!”

हा केवळ जयघोष नाही—

तो इतिहासाचा श्वास आहे,

स्वाभिमानाचा नाद आहे,

आणि मातीशी निष्ठा जपणाऱ्या

मनाचा जागता हुंकार आहे.

हा जय विचारांचा आहे.

हा जय

फक्त तलवारीच्या पात्यावर कोरलेला नाही—

तो आईच्या अश्रूंनी पवित्र झालेला,

प्रजेच्या विश्वासाचा

अमर भाव आहे.

छत्रपती शिवाजी महाराज

फक्त सिंहासनावर बसलेले राजा नव्हते—

ते रयतेचा विचार होते,

ते धैर्याचा अखंड दीप होते,

आणि न्यायाचे

जिवंत प्रतीक होते.

अफजलखानाच्या छाताडात 

भीती नव्हे—

स्वराज्याचा निर्धार रोवणारे,

प्रतापगडावर उभे राहून

न्यायाचा इतिहास घडवणारे

ते एक तेजस्वी व्यक्तिमत्त्व होते.

त्यांची “जय” म्हणजे—

परकीय सत्तेला दिलेले आव्हान,

स्त्री-सन्मानाची अढळ शपथ,

शेतकऱ्याशी केलेला प्रामाणिक करार,

आणि सामान्य माणसाच्या मनात

जागवलेला आत्मविश्वास.

त्यांच्या राज्यात

न्यायापेक्षा काहीच महत्त्वाचे नव्हते—

आजच्या भाषेत सांगायचे, तर

संविधान हेच स्वराज्याचा आत्मा होते.

हा जय सत्तेचा नाही—

तर मूल्यांचा आहे.

“जय” म्हणताना

फक्त कंठ दणदणू नये—

थांबा.

अंतःकरण हादरले पाहिजे.

कारण महाराजांची जय

केवळ ओठांवर नव्हे—

तर कृत्यात उतरली

तरच खरी ठरते.

आजही प्रश्न उभा राहतो—

“छत्रपती शिवाजी महाराज की जय का?”

उत्तर येते—

शांतपणे… पण ठामपणे—

अन्यायाविरुद्ध उभे राहिले 

म्हणून जय.

स्त्रीकडे आदराने पाहिले

म्हणून जय.

कर्तव्याशी प्रामाणिक राहिले 

म्हणून जय.

आणि मातीशी नाते जपले

म्हणून जय!

नाहीतर—

जय केवळ घोषणा ठरले असते,

आणि महाराज

फक्त पुस्तकांत

बंदिस्त झाले असते.

इतिहास पूजेसाठी नाही—

तो आचरणासाठी असतो.

म्हणून—

महाराज फक्त पूजू नका,

तर समजून घ्या.

त्यांचे आयुष्य जगा.

त्यांचे विचार

आचरणात आणा.

“छत्रपती शिवाजी महाराज की जय का?”

हा प्रश्न नाही—

ती आपली जबाबदारी आहे.

महाराजांची जय

आपल्याला घडवण्यासाठी आहे,

जागं करण्यासाठी आहे,

आणि माणूस म्हणून

सन्मानाने उभं करण्यासाठी आहे.

बोला—

छत्रपती शिवाजी महाराज की जय!

©गुरुदत्त दिनकर वाकदेकर, मुंबई 

दिनांक : १९/१२/२०२५ वेळ : २०:०७